New York şehri Londra ile birlikte dünyanın finans merkezi kabul ediliyor. Peki dünyanın opera merkezi neresi olabilir? 1800 ler olsaydı cevap çok kolaydı; Viyana. Peki bugün Milano La Scala mı, Moskova Balsoy mu, yoksa New York MET mi?
5 Mayıs 2014 de Madama Butterfly ve 8 Mayıs 2014 de ise Cosi Fan Tutte için MET operasındaydım.
Oyun performanslarından önce ortamdan notlar vereyim. Sahnelenen oyunun orjinal dilini bilsenizde bilmesenizde operalarda altyazı en önemli konulardan biridir. MET bu işi zirveye çıkarmış ve koltukların önünde minik ekranlarda uygun altyazı seçimi imkanı verilmiş, o gün 4 ayrı dilde (ingilizce-italyanca-ispanyolca-rusca ) altyazı seçeneği vardı. Koltuklar rahat, sahne her yerden çok net görülebiliyor ve akustik başarılı. Aralarda birşey yiyip atıştırmak alışılagelmiş bir durum. Ancak MET bu konuda da zirve yapmış. Opera ya gitmeden önce girişteki restaurantta rezervasyon yapıyor ve internet üstünden yemek siparişinizi veriyorsunuz. Oyuna ara verildiğinde masanız ve istediğiniz yemekler sizi bekliyor. Zamanlama o kadar kusursuz ki (lavabo ihtiyacı da düşünülmş) hiçbir sahneyi kaçırmadan tekrar oyunu izlemeye devam edeceksiniz. Amerika notlarını yazacak vaktim hiç olmadı ama şurası net ki Amerika ürün-hizmet pazarlaması konusunda kesinlikle çok şeyler ögrenilecek bir ülke.
5 Mayıs 2014, Madam Butterfly
Duygusal bir opera. Mekan olarak fazla hareket şansınızın olmadığı (oyun genelde salon da geçer ) bir operayı renklendirmek için ışık oyunlari, sahneye inen konfeti , fener gibi detaylar kullanılmış. Sadece müzik ve soprano ile başbaşa kalmıyorsunuz, size ışık ve somut efektler de eşlik ediyor. Ciddi bir prodüksiyon örneği, sıkılmadan takip edilecek bir seyir şöleni olmuş. Meşhur “Un bel di..” aryası fevkalade alkış aldı.
8 Mayıs 2014, Cosi Fan Tutte
Komik ve hareketli bir opera. Aynı zamanda kalabalık, giren çıkan fazla olabiliyor. MET sahnesinin gelişmiş teknolojik imkanların sayesinde, sahne geçişleri ve yaratılan ortam başarılıydı. Sahneye gelmesi ile birlikte , orkestra şefi bayagı bir alkış aldı. 2 gece evvel ki şefe (Italyan Fabio Luisi) bu kadar fazla ilgi gösterilmemişti. Sanatçılar listesine tekrar baktığımda şefin bir Amerikalı, Ohio dan James Levine oldugunu gördüm.
En başta ifade ettiğim sorunun bir cevabı yok. Sahne kalitesi ve pazarlama açısından MET, tarihi ve hatıralarıyla La Scala, sıradan halkın katılımı ve ilgisi açısından Bolsoy.
