Mozart’ın ölmeden 1-2 ay evvel tamamladığı meşhur operası Sihirli Flüt, opera severlerce ilk önce ilginç konusu sonra tabiki gece kraliçesinin meşhur aryaları ile bilinir. Konusu masalımsı bir çocuk oyunu gibi başlar ama devamında düşündürür masonlugu ve tarikat kültürünü hatırlatır , gece kraliçesi (performansı iyi ise) heyecanlandırır, hayran bırakır ve Papageno güldürür.
26 Şubat akşamı Stutgart Operasındaki temsilde , modern bir yorum ve başarılı bir gece kraliçesi izledik.
Stutgart opera binası 2. dünya savaşı zamanında hasar almayan nadir opera binalarından biri. 1404 kişilik kapasitesi, rahat koltukları ve güzel bir ses düzeneği var. Klaus Zehelein in idaresindeki dönemde (1991-2006) defelarca yılın en iyi operası secilmiş ve hala Almanya nın en önemli operalarından.
Uvertür ile başlayan operada işıklar kapatılmadı, kimileri ellerindeki programdan operanın konusunu okumaya çalışırken kimileri de binayı , insanları ortamı inceledi. Alıştığımız şekilde üvertürün kapkaranlık bir ortamda (sahnede herhangi bir aktivite yoktu, sadece perde) dinlenmesi yerine, bu şekilde aydınlıkla insanlara zaman tanıma fikrini beğendim.
Perde kalkıp da sahnede günümüzün basit masa sandalyeleri görününce, modern bir uyarlama olacagı belli olmuştu. Bu bazı klasik uyarlama sevenleri üzmüş olabilir. Yenilikçi ve modern uyarlamalar yerine klasik yorum izlemek isteyenlerin azımsanmayacak kadar çok olduğunu düşünüyorum. Tabi özellikle sihirli flüt, çocukların da rol aldığı bir oyun ve klasik uyarlaması cocuklara da izlettirilebilir. Ancak perdenin kalkar kalkmaz, meşhur gece kraliçesini 3 nedime ile birlikte alkol alırken bulmamız, bu ihtimali ortadan kaldırmıştı bile. Sahnede sadece 3 kez görülen ve her seferinde istenirse çok çarpıcı bir etki bırakabilen (uyarlamaya bağlı) gece kraliçesi, hemen gözüme sokulmuştu ve o karizmatik imaj yerle birdi, alkolik-kötü bir kraliçe.
Tamino’ nun 3 nedimeden korkarak orkestra çukuruna düştü ve uzun süre aryalarını, konusmalarını oradan söyledi. Asıl ilginci, orkestra ekibinin Tamino ve Papageno arasındaki diyaloglara tepki vermesi idi. Klasik versiyonda, Tamino ya Pamina nın fotografı veriliyordu, burada ise ekrana prenses Diana’nın dugunü seyrettirildi (tabiki photoshop ile sanatçıların yüzleri video kayıtına yapistirilmişti).
Ve gece kraliçesi sahneye, masayi dagitarak ve içkisini içerek geldi. (kızını kayıp eden kederli ve kendisini içkiye vermiş bir anne figürü mü?) Yoko Kakuta, Japon Soprano, fevkalade güzel bir performans sergiledi. Az önce düğün videosu izlettirilen ekranda, 3 nedimenin birinin eline aldığı ufak kamera ile, Kakuta’nın agız hareketleri ve sonunda gırtlaktan neredeyse bagırsagına giden yolu izledik. Tek kelime ile hayranlık verici idi.
Bu oyunun 1. perdesi her zaman daha ilgi çekici ve eglencelidir. 2. perdesi ile birlikte biraz sıkıcı ve agır giden diyaloglar, verilmek istenen mesajlar sahneyi doldurur. Burada anlamadığım bir şekilde , konusmalar ingilizce başladı ve almanca cevirisi hoparlerden geldi. ama hoparler sesi o kadar yüksekti ki ingilizcesi hiç anlasilamadi.
Bu modern uyarlamada, cinsellik hep ön plandaydı. 3 nedimenin Tamino ya yakın ilgisi ve dokunuşları, bazı kadinlarin ciplak fotograflarının sahneye yansitilması, içki siselerin erkek cinsel organi olması gibi.
Gece kralicesinin ikinci kez sahneye çıkişinda performansı yine çok iyidi ve final (alevlerin sıcaklıgını yüzümüzde hissettik, gök gürültüsü korkuttu ) heyacan uyandirdi.
Sıkıcı giden bazı diyaloglarda Tamino ‘nun sahnede ustunu degistirmesi ve takım elbise giymesi, iç çamaşırının bile gözükmesi, zamanın iyi geçmesini sağladı diyebilirim.
Son bölümlerde opera tekrar hareketlenir. Özellikle Papageno’nun, platform üstünde pop sanatçisi edasıyla, arya yı yorumlaması, eski zaman aryalarının günümüzün pop sarkiciları tarafindan nasil uyarlanabileceğini gösterir nitelikteydi. Burada seyircileri de alkışlarla oyuna katmaya çalıştı ve sadece üst kat katıldı, parter de ise tek tük eşlik eden vardı.
Şef Roland Kluttig ve sanatçıları başarılı bir geceyi geride bırakmış oldu. Oyun bitti ama alkışlar yaklaşık 10 dakika sürdü. 1.perde 1 saat 15 dakika idi ve 30 dk lık ara verildi. 2. perde ise 1 saat 30 dakika sürdü.
